Αγαπητή δεσποινίς Γκρέτε, αφού είχα διαβάσει την πρώτη επιστολή
σας, ήξερα αμέσως τι θα μπορούσα να σας απαντήσω κατ' αρχάς: ότι εσείς
δηλαδή κατά βάθος τη σχέση της Φ. μαζί σας δεν την αντιλαμβάνεστε τόσο
ξεκάθαρα, όσο τη γράφετε. Το γράψιμο από μόνο του παρασύρει συχνά σε
εσφαλμένες διατυπώσεις. Υπάρχει μια βαρύτητα των προτάσεων, απ' την
οποία δεν μπορεί να ξεφύγει ο άλλος. Δεν θέλω καθόλου ν' αντιγράψω εδώ
την πρόταση, στην οποία συνοψίζετε την υποτιθέμενη γνώμη της Φ. για
εσάς. Θα μου κακιώνατε, εάν το έκανα αυτό. Η πρόταση δεν είναι κακή
μακράν, είναι καλή, όπως όλη η φύση σας, δεν είναι μακράν τόσο κακή,
όπως π.χ. οι χυδαίες βρισιές, που πριν από πολύ λίγο καιρό χρησιμοποίησα
μια φορά μισοκοιμισμένος για τη Φ. εγώ (η Φ. το ξέρει) - ωστόσο, έμελλε
να την ανακαλέσετε, αν όχι αμέσως, πάντως την επόμενη ημέρα, θα την
είχατε ανακαλέσει ακόμη κι αν δεν είχε έρθει η επιστολή της Φ. Έτσι όμως
την ερώτηση που έθεσα εγώ στις 8 1/2 το πρωί την απαντήσατε με την
επιστολή σας στις 10 1/2. Παρ' όλ' αυτά, εάν με ρωτούσατε βέβαια την
γνώμη μου για τη σχέση της Φ. μαζί σας, δεν θα μπορούσα να σας δώσω
καμία χρήσιμη, αλλά αυτό δεν θα ήταν αποφασιστικής σημασίας, δεν ξέρω κι
άλλες απαντήσεις, πολλές άλλες απαντήσεις.
Φραντς Κάφκα, επιστολή στην Γκρέτε Μπλοχ, 18 Απριλίου 1914
