Αγαπητέ Μαξ, η αλήθεια είναι ότι πάντοτε απορούσα, που εσύ αυτή την κουβέντα: «ευτυχισμένος μέσα στην δυστυχία» την κουβαλάς μέσα σου για μένα και για άλλους, και μάλιστα όχι ως διαπίστωση ή ως λύπηση ή ως προειδοποίηση στην χειρότερη περίπτωση, παρά ως κατηγορία. Δεν ξέρεις τι σημαίνει αυτό; Με αυτή την υστεροβουλία, η οποία φυσικά περιέχει συγχρόνως και αυτή: «δυστυχισμένος μέσα στην ευτυχία», δόθηκε πιθανότατα το σημάδι στον Κάιν.
Φραντς Κάφκα, επιστολή στον Μαξ Μπροντ, 13 Οκτωβρίου 1917
