15 Νοεμβρίου

Όλα τα απογεύματα είμαι τώρα στους δρόμους και λούζομαι στο εβραϊκό μίσος. «Ψωριάρικη ράτσα» άκουσα τώρα μια φορά να λένε τους Εβραίους. Δεν είναι αυτονόητο να φεύγει ο άλλος από εκεί, όπου τον μισούνε τόσο πολύ (ο σιωνισμός ή το εθνικό αίσθημα δεν είναι καθόλου απαραίτητα γι' αυτό); Ο ηρωισμός που έγκειται ωστόσο στο να παραμένει είναι εκείνος των κατσαρίδων, που ούτε από το μπάνιο δεν εξολοθρεύονται.
Πριν λίγο κοίταξα απ' το παράθυρο: έφιππη αστυνομία, χωροφυλακή έτοιμη για επίθεση με ξιφολόγχες, πλήθος που φωνάζει και διασκορπίζεται κι εδώ επάνω στο παράθυρο η αποκρουστική ντροπή, να ζεις διαρκώς υπό προστασία.


Φραντς Κάφκα, επιστολή στην Μίλενα Γέσενσκα, 15 Νοεμβρίου 1920




*Ημέρες αντισημιτικών εκτρόπων στην Πράγα κυρίως κατά γερμανόφωνων Εβραίων. 
Ο χαρακτηρισμός «Ψωριάρικη ράτσα» είναι στα Τσεχικά στο κείμενο,  «Prašivá plemeno».

**Για τις κατσαρίδες που αναφέρει εδώ ο Φραντς Κάφκα χρησιμοποιεί την λέξη «Schaben», η οποία ουδεμία σχέση έχει με την λέξη «Ungeziefer» που χρησιμοποιεί στην «Μεταμόρφωση».