31 Δεκεμβρίου

Τώρα περιέργως είμαι ήρεμος και δεν φαίνεται καν να είναι μόνο η κούραση. Σήμερα το πρωί όμως, πριν έρθει η δεύτερη επιστολή σου, ήμουν σαν μέσα σε δίνη. Χωρίς προφανή αιτία, σίγουρα. Είναι ακριβώς αυτό, το ότι γράφει κανείς, νιώθει προς στιγμήν κοντά στον άλλον, νομίζει ότι πιάνεται και κρατιέται κι ωστόσο ψηλαφεί τον αέρα μόνο και γι’ αυτό κατά καιρούς μέλλει να γκρεμίζεται.

Φραντς Κάφκα, επιστολή στην Φελίτσε Μπάουερ, 31 Δεκεμβρίου 1912


30 Δεκεμβρίου

Θα είσαι την Πρωτοχρονιά στο γραφείο; Να μου γράψεις σε παρακαλώ στο σπίτι. Κι εγώ στο σπίτι θα σου γράψω.

Φραντς Κάφκα, επιστολή στην Φελίτσε Μπάουερ, 30 Δεκεμβρίου 1912


29 Δεκεμβρίου

Αγαπητή αξιότιμη δεσποσύνη!
Ευχαριστώ πολύ εσάς και τους γονείς σας για την φιλική πρόσκληση. Φυσικά θα έρθω και μάλιστα πολύ ευχαρίστως. Αλλά επίσης φυσικά (- Θα πρέπει κι εσείς, όταν μπω στο δωμάτιο, να μου δείξετε με ένα ιδιαίτερα φιλικό ύφος ότι κι εσείς το βρίσκετε φυσικό και δεν θα μου κρατήσετε κακία γι’ αυτό, αλλιώς θα τρέξω αμέσως μετά την είσοδό μου να βγω πάλι απ’ το δωμάτιο -) αλλά επίσης φυσικά θα έρθω μετά το δείπνο.

Υμέτερος αφοσιωμένος εγκαρδίως
Φ. Κάφκα

Φραντς Κάφκα, επιστολή στην Λίζε Βελτς, 29 Δεκεμβρίου 1913


28 Δεκεμβρίου

Οι ημέρες με την Φ. ήταν κακές, (εκτός από την πρώτη ημέρα, που δεν είχαμε μιλήσει ακόμη για το κύριο ζήτημα) και το τελευταίο πρωί έκλαψα πιο πολύ απ’ ό,τι όλα τα χρόνια μετά την παιδική μου ηλικία. 

Φραντς Κάφκα, επιστολή στην Όττλα Κάφκα, 28 Δεκεμβρίου 1917


27 Δεκεμβρίου

Η δύναμή μου δεν επαρκεί για καμία πρόταση πλέον. Ναι, μακάρι να επρόκειτο για λέξεις, να αρκούσε να προσθέσει μία λέξη ο άλλος και να μπορούσε να γυρίσει απ’ την άλλη με ήσυχη την συνείδηση ότι γέμισε αυτή την λέξη εξ ολοκλήρου με τον εαυτό του. 

Φραντς Κάφκα, Ημερολόγιο, 27 Δεκεμβρίου 1910


26 Δεκεμβρίου

Πάλι άσχημα κοιμήθηκα, ήδη η 3η νύχτα. Έτσι τις 4 ημέρες αργίας, στις οποίες ήλπιζα να γράψω πράγματα που θα με βοηθούσαν όλο τον χρόνο τις πέρασα σε μια κατάσταση που χρήζει βοηθείας. 

Φραντς Κάφκα, Ημερολόγιο, 26 Δεκεμβρίου 1911


25 Δεκεμβρίου

Επιτέλους, επιτέλους, εξαίσιο ταχυδρομείο, αρχή των ημερών αργίας των Χριστουγέννων, δύο επιστολές, μία κάρτα, μία φωτογραφία, λουλούδια. 

Φραντς Κάφκα, επιστολή στην Φελίτσε Μπάουερ, 25 Δεκεμβρίου 1912


24 Δεκεμβρίου

Ο Λαίβυ, που σχεδόν κάθε βράδυ τον έχω να με περιμένει ½ ώρα, μου είπε εχθές: Εδώ και μερικές ημέρες κοιτάζω ενώ περιμένω πάντοτε ψηλά στο παράθυρό σας. Στην αρχή βλέπω εκεί φως, όταν ως συνήθως έχω έρθει πριν από την καθορισμένη ώρα, τότε υποθέτω λοιπόν ότι εργάζεστε ακόμη. Ύστερα σβήνει, στο διπλανό δωμάτιο έχει φως, άρα δειπνείτε· ύστερα ανάβει πάλι το φως στο δωμάτιό σας, άρα πλένετε τα δόντια σας· ύστερα σβήνει, άρα είστε ήδη στη σκάλα, αλλά ύστερα ανάβει πάλι – 

Φραντς Κάφκα, Ημερολόγιο, 24 Δεκεμβρίου 1911


23 Δεκεμβρίου

Το ακατάλυτο είναι ένα· κάθε μεμονωμένος άνθρωπος αυτό είναι και συγχρόνως αυτό είναι κοινό σε όλους, εξ ου η ανεπανάληπτη αδιαχώριστη σύνδεση των ανθρώπων. 

Φραντς Κάφκα, Το τρίτο μπλε τετράδιο, 23 Δεκεμβρίου 1917


22 Δεκεμβρίου

Σήμερα δεν τολμώ καν να μου απευθύνω κατηγορίες. Ξεφωνημένες σ’ αυτή την κενή ημέρα θα είχαν έναν αηδιαστικό αντίλαλο.

Φραντς Κάφκα, Ημερολόγιο, 22 Δεκεμβρίου 1910



21 Δεκεμβρίου

Μαξ μου
Είμαι τόσο άσχημα που πιστεύω ότι θα μπορέσω να τα βγάλω πέρα μόνο αν για μία εβδομάδα ή για όσο θα είναι απαραίτητο δεν μιλήσω σε κανέναν. Από το ότι εσύ δεν θα προσπαθήσεις με κανέναν τρόπο να μου απαντήσεις σε αυτή την κάρτα, θα δω ότι με συμπαθείς.

Δικός σου Φραντς

Φραντς Κάφκα, κάρτα στον Μαξ Μπροντ, 21 Δεκεμβρίου 1907


20 Δεκεμβρίου

Με τι να δικαιολογήσω το ότι σήμερα δεν έχω γράψει τίποτα ακόμη; Με τίποτα.

Φραντς Κάφκα, Ημερολόγιο, 20 Δεκεμβρίου 1910


19 Δεκεμβρίου

Η αρχή κάθε νουβέλας αρχικά γελοία. Φαίνεται να μην υπάρχει ελπίδα να μπορέσει αυτός ο νέος ανολοκλήρωτος ακόμη απανταχού ευαίσθητος οργανισμός να κρατηθεί στην ολοκληρωμένη οργάνωση του κόσμου, η οποία όπως κάθε ολοκληρωμένη οργάνωση πασχίζει να αποκλειστεί. Βέβαια ξεχνά εδώ κανείς ότι η νουβέλα, εφόσον είναι δικαιολογημένη, φέρει εντός της την ολοκληρωμένη οργάνωσή της, έστω και αν δεν έχει αναπτυχθεί ακόμη εντελώς.

Φραντς Κάφκα, Ημερολόγιο, 19 Δεκεμβρίου 1914


18 Δεκεμβρίου

Προς το παρόν, πολυαγαπημένη, δεν σου στέλνω καμία φωτογραφία. Η επόμενη θα είναι η καλή φωτογραφία, για την οποία σου έγραψα, χωρίς βέβαια να την έχω παραγγείλει ακόμη, διότι είναι λίγο πολύπλοκο να πηγαίνω στον φωτογράφο, αλλά τις επόμενες ημέρες θα το κάνω. Από τον τελευταίο καιρό δεν έχω καμία φωτογραφία, ομαδικές φωτογραφίες δεν έχω τουλάχιστον στην κατοχή μου, και οι ομάδες, στις οποίες έχω ζήσει, δεν μου έδιναν καμία μεγάλη χαρά (οι κοπέλες με τις κοπέλες ζούνε καλύτερα και πιο ζεστά απ’ ό,τι οι άνδρες με τους άνδρες) και τις άλλες φωτογραφίες δεν θέλω προς το παρόν να τις στείλω, γιατί φοβάμαι ότι σε όλες, άθελά μου και αδίκως, δείχνω λίγο παράξενος.

Φραντς Κάφκα, επιστολή στην Φελίτσε Μπάουερ, 18 Δεκεμβρίου 1912


17 Δεκεμβρίου

Είχα οκτώ ολόκληρες ημέρες άδεια. Το γραφείο άρχισα μόλις εχθές το βράδυ να το φοβάμαι,  άρχισα όμως να το φοβάμαι τόσο, που πολύ θα ήθελα να κρυφτώ κάτω απ’ το τραπέζι.

Φραντς Κάφκα, επιστολή στον Μαξ Μπροντ, 17 Δεκεμβρίου 1910


16 Δεκεμβρίου

Πολύ θα ήθελα να εξηγήσω το συναίσθημα της ευτυχίας που νιώθω μέσα μου από καιρό σε καιρό όπως ακριβώς τώρα.

Φραντς Κάφκα, Ημερολόγιο, 16 Δεκεμβρίου 1910


15 Δεκεμβρίου

Εδώ δεν παίρνονται αποφάσεις, αλλά η δύναμη για να παρθούν αποφάσεις μόνο εδώ μπορεί να δοκιμαστεί.

Φραντς Κάφκα, Το τρίτο μπλε τετράδιο,  15 Δεκεμβρίου 1917


14 Δεκεμβρίου

Είναι ένας ελεύθερος και εξασφαλισμένος πολίτης της γης, διότι είναι πιασμένος από μία αλυσίδα, που είναι αρκετά μακριά, για να του δίνει το ελεύθερο σε όλους τους επίγειους χώρους, και όμως μόνο τόσο μακριά, που τίποτα δεν μπορεί να τον πετάξει πέρα απ’ τα σύνορα της γης. Συγχρόνως όμως είναι και ένας ελεύθερος και εξασφαλισμένος πολίτης του ουρανού, διότι είναι πιασμένος και από μία παρομοίως υπολογισμένη ουράνια αλυσίδα. Αν θέλει λοιπόν να πάει στην γη, τον πνίγει το περιλαίμιο του ουρανού, αν θέλει ν’ ανέβει στον ουρανό, εκείνο της γης. Και παρ’ όλ’ αυτά έχει όλες τις δυνατότητες και το νιώθει∙ ναι, αρνείται μάλιστα να καταλογίσει το όλο πράγμα σε ένα σφάλμα κατά το πρώτο δέσιμο. 

Φραντς Κάφκα, Το τρίτο μπλε τετράδιο,  14 Δεκεμβρίου 1917


13 Δεκεμβρίου

Ξέχασα να προσθέσω και αργότερα σκοπίμως το παρέλειψα ότι τα καλύτερα που έχω γράψει έχουν την αιτία τους σε αυτή την ικανότητα να μπορώ να πεθάνω ικανοποιημένος.

Φραντς Κάφκα, Ημερολόγιο,  13 Δεκεμβρίου 1914




12 Δεκεμβρίου

Πόσο πολύ υποτιμάς την λαχτάρα μου, να μαθαίνω τα πάντα για σένα.

Φραντς Κάφκα, επιστολή στην Φελίτσε Μπάουερ,  12 Δεκεμβρίου 1912


11 Δεκεμβρίου

Στην αίθουσα Τόυνμπη διάβασα την αρχή του Μίχαελ Κώλχάας. Παντελής αποτυχία. Κακή επιλογή, κακή ανάγνωση, τελικά πλατσούριζα χωρίς νόημα στο κείμενο.

Φραντς Κάφκα, Ημερολόγιο,  11 Δεκεμβρίου 1913


10 Δεκεμβρίου

Αγαπητέ Μαξ, μία παρεξήγηση: καμία νύχτα αϋπνίας λόγω των ποντικιών εκτός από την πρώτη άγρια νύχτα. Εν γένει δεν κοιμάμαι πολύ καλά, αλλά κατά μέσο όρο τουλάχιστον όσο καλά τις καλύτερες εποχές ύπνου στην Πράγα.

Φραντς Κάφκα, επιστολή στον Μαξ Μπροντ,  10 Δεκεμβρίου 1917



9 Δεκεμβρίου

Γνωρίζετε την νουβέλα του «Μονάχος»; Μια φορά πριν από χρόνια με είχε καθηλώσει.

Φραντς Κάφκα, διαφημιστική κάρτα (του εβδομαδιαίου περιοδικού «Η δράση» με πορτραίτο του Άουγκουστ Στρίντμπεργκ) στην Φελίτσε Μπάουερ, 9 Δεκεμβρίου 1912




8 Δεκεμβρίου

Δευτέρα αργία στον βοτανικό κήπο, στο εστιατόριο, στην γκαλερί. Πόνος και χαρά, ενοχή και αθωότητα σαν δυο άλυτα σταυρωμένα χέρια μεταξύ τους, θα ’πρεπε να τα κόψει ο άλλος περνώντας σάρκα αίμα και κόκαλα.

Φραντς Κάφκα, Ημερολόγιο, 8 Δεκεμβρίου 1919


7 Δεκεμβρίου

Ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει χωρίς μία διαρκή εμπιστοσύνη σε κάτι ακατάλυτο μέσα του, αν και τόσο το ακατάλυτο όσο και η εμπιστοσύνη μπορούν να παραμένουν διαρκώς κρυμμένα γι’ αυτόν. Μία από τις δυνατότητες έκφρασης αυτού του να παραμένουν κρυμμένα είναι η πίστη σε έναν προσωπικό θεό.

 Φραντς Κάφκα, Το τρίτο μπλε τετράδιο, 7 Δεκεμβρίου 1917


5 Δεκεμβρίου

Πώς εξοργίζομαι με την μητέρα μου! Αρκεί ν’ αρχίσω να μιλάω μαζί της, κι αμέσως εξεγείρομαι, βάζω τις φωνές σχεδόν.

Φραντς Κάφκα, Ημερολόγιο, 5 Δεκεμβρίου 1913


4 Δεκεμβρίου

Αυτές οι τελευταίες νύχτες ήταν επίσης ήρεμες, τουλάχιστον δεν υπήρχαν καθόλου ξεκάθαρα δείγματα των ποντικιών. Τον ύπνο δεν τον ωφελεί βέβαια, όταν αναλαμβάνεις ο ίδιος ένα μέρος της δουλειάς της γάτας, όταν αφουγκράζεσαι ανακαθισμένος ή γερμένος πάνω απ’ το κρεβάτι με τεντωμένα τα αυτιά και κατακόκκινα τα μάτια, αλλά έτσι ήταν μόνο την πρώτη νύχτα, είναι ήδη καλύτερα. Θυμάμαι τις ιδιαίτερες παγίδες, για τις οποίες μου έχεις πει συχνά, αλλά αυτές δεν μπορώ να τις έχω τώρα, και στην πραγματικότητα δεν τις θέλω. Οι παγίδες βέβαια τα δελεάζουν και εξολοθρεύουν μόνο τα ποντίκια που σκοτώνουν.

Φραντς Κάφκα, επιστολή στον Μαξ Μπροντ,  4 Δεκεμβρίου 1917



3 Δεκεμβρίου

Πριν με πάρει ο ύπνος ένιωθα το βάρος των γροθιών στα ελαφρά χέρια πάνω στην κοιλιά μου.

Φραντς Κάφκα, Ημερολόγιο, 3 Δεκεμβρίου 1911


2 Δεκεμβρίου

Γράφω επιστολές στο δωμάτιο των γονιών μου. Οι μορφές της ήττας είναι αδιανόητες. - Τελευταία η φαντασίωση ότι ως μικρό παιδί νικήθηκα από τον π. και τώρα από φιλοδοξία δεν μπορώ να εγκαταλείψω τον χώρο του αγώνα όλα αυτά τα χρόνια, αν και πάντοτε νικιέμαι πάλι. - Πάντοτε η Μ., ή όχι η Μ. αλλά μία αρχή, ένα φως μες στο σκοτάδι.

Φραντς Κάφκα, Ημερολόγιο, 2 Δεκεμβρίου 1921


1 Δεκεμβρίου

Η Μ. έπειτα από τέσσερις επισκέψεις έφυγε, φεύγει αύριο. 4 κάπως ήρεμες ημέρες μέσα στις ταραγμένες. Ένας μεγάλος δρόμος από εδώ, που δεν είμαι θλιμμένος για την αναχώρησή της, δεν είμαι πραγματικά θλιμμένος, μέχρι εκεί, που λόγω της αναχώρησής της είμαι ατελείωτα θλιμμένος. Βέβαια: η θλίψη δεν είναι το χειρότερο

Φραντς Κάφκα, Ημερολόγιο, 1 Δεκεμβρίου 1921